Polityka Ochrony Małoletnich
POLITYKA OCHRONY MAŁOLETNICH
W FUNDACJI WSPIERANIA ROZWOJU JA TEŻ®
Podstawy prawne:
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury
„Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870)
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz.1606)
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900)
Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1781)
Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120, poz. 526)
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012, poz. 1169)
Zgodnie z Uchwałą Zarządu obowiązują od dnia 15.02.2024 r.
§ 1
POSTANOWIENIA OGÓLNE
WPROWADZENIE
Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U. poz. 1606) określiła warunki skutecznej ochrony małoletnich przed różnymi formami przemocy. Wprowadzone zmiany wskazują na potrzebę opracowania jasnych i spójnych standardów postępowania w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich. „Standardy ochrony małoletnich” są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających i ułatwiających skuteczniejszą ochronę małoletnich przed krzywdzeniem.
W konstruowaniu „Polityki Ochrony Małoletnich” przyjęto następujące założenia:
w Fundacji Wspierania Rozwoju JA TEŻ nie są zatrudniane osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu małoletnich,
wszyscy pracownicy potrafią zdiagnozować symptomy krzywdzenia małoletniego oraz podejmować interwencje w przypadku podejrzenia, że małoletni jest ofiarą przemocy,
podejmowane postępowanie nie może naruszać praw dziecka, praw człowieka oraz bezpieczeństwa danych osobowych,
małoletni są edukowani, jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami,
małoletni wiedzą, do kogo zwracać się o pomoc w sytuacjach dla nich trudnych i czynią to mając świadomość skuteczności podejmowanych działań,
rodzice poszerzają wiedzę i umiejętności o metodach wychowania bez stosowania przemocy oraz potrafią uczyć zasad bezpieczeństwa.
prowadzone postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich jest zorganizowane w sposób zapewniający im skuteczną ochronę,
działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane oraz monitorowane i poddawane okresowej weryfikacji przy udziale wszystkich zainteresowanych podmiotów. Uwzględniając powyższe założenia niniejszy dokument określa zatem standardy ochrony małoletnich, stanowiące zbiór zasad i procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest ochrona małoletnich przed różnymi formami przemocy oraz budowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska.
SŁOWNICZEK POJĘĆ
Ilekroć w niniejszych Standardach jest mowa o:
1) fundacji – należy przez to rozumieć: Fundację Wspierania Rozwoju JA TEŻ® z siedzibą w Gdańsku;
2) zarząd – Zarząd Fundacji Wspierania Rozwoju JA TEŻ®;
3) dziecku/małoletnim – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 roku życia;
4) podopieczny fundacji – należy przez to rozumieć pełnoletnią osobę, która korzysta ze wsparcia Fundacji;
5) krzywdzeniu dziecka – należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego na szkodę dziecka lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbanie;
6) personelu/pracowniku – należy przez to rozumieć każdego pracownika Fundacji bez względu na formę zatrudnienia, w tym: stażysta, praktykant, wolontariusz lub inna osoba, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi;
7) opiekunie dziecka – należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentacji i stanowienia o małoletnim, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy;
8) przedstawicielu ustawowym – należy przez to rozumieć rodzica lub opiekuna prawnego;
9) zgodzie opiekuna małoletniego – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego z rodziców małoletniego/ przedstawiciela ustawowego dziecka.
§ 2
ZASADY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZNE RELACJE
MIĘDZY MAŁOLETNIMI A PERSONELEM FUNDACJI
1. Zarząd jest odpowiedzialny za przygotowanie personelu fundacji do stosowania standardów ochrony małoletnich.
2. Wyznaczony przez zarząd pracownik zapoznaje pracowników z Polityką Ochrony Małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika oświadczenie o zapoznaniu się z dokumentem, obowiązującymi w fundacji. Wzór oświadczenia pracownika został określony w załączniku nr 1 do Standardów.
3. Pracownicy nowo zatrudnieni w fundacji są zapoznawani ze standardami w pierwszym tygodniu pracy i w tym czasie jest od nich odbierane oświadczenie, o którym mowa w § 2, ust. 2
4. Personel zobowiązany jest do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są odpowiednie do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci.
5. Personel w kontakcie z małoletnim:
1) odnosi się do dziecka z szacunkiem;
2) wysłuchuje małoletniego i stara się udzielać mu odpowiedzi dostosowanej do sytuacji i jego wieku;
3) nie zawstydza, nie lekceważy, nie upokarza i nie obraża;
4) nie krzyczy, chyba że wymaga tego sytuacja niebezpieczna (np. ostrzeżenie);
5) nie ujawnia drażliwych informacji o dziecku osobom do tego nieuprawnionym, dotyczy to również ujawniania jego wizerunku;
6) nawiązywanie z małoletnim jakichkolwiek relacji intymnych lub o charakterze seksualnym, kierowanie do niego seksualnych komentarzy, żartów, gestów oraz udostępnianie dzieciom treści erotycznych i pornograficznych, bez względu na ich formę.
7) Nie można małoletniego popychać, bić, szturchać, poniżać itp.
8) Decyzje dotyczące dziecka powinny brać pod uwagę bezpieczeństwo pozostałych dzieci.
9) Dziecko ma prawo do prywatności, odstąpienie od zasad poufności każdorazowo musi być uzasadnione.
10) Personel nie może utrwalać wizerunków małoletnich w celach prywatnych, również zawodowych, jeżeli opiekun nie wyraził na to zgody. Pracownikowi nie wolno dotykać małoletniego w sposób, który mógłby zostać
nieprawidłowo zinterpretowany.
6. Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
7. Pracownik, który ma świadomość, że małoletni doznał jakiejś krzywdy np. znęcania fizycznego, psychicznego lub wykorzystania seksualnego, zobowiązany jest do zachowania szczególnej ostrożności w kontaktach z dzieckiem, wykazując zrozumienie i wyczucie.
8. Niedopuszczalne jest spanie członka personelu w jednym łóżku z dzieckiem podczas wycieczek, wyjazdów terapeutycznych oraz imprez organizowanych w fundacji.
9. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalny jest kontakt fizyczny pracownika z dzieckiem. Do sytuacji takich zaliczyć można:
1) pomoc dziecku w czynnościach higienicznych (np. korzystanie z toalety, zmiana ubrania, zmiana pieluch, zaopatrzenie rany) za zgodą jego opiekuna wyrażoną na piśmie;
2) pomoc dziecku w spożywaniu posiłków;
3) pomoc dziecku z ograniczeniami ruchowymi w poruszaniu się po fundacji;
4) kontakt fizyczny konieczny ze względu na wykonywanie ćwiczeń w trakcie zajęć terapeutycznych.
10. Kontakt poza godzinami pracy z małoletnim jest co do zasady zabroniony.
11. Nie wolno zapraszać małoletniego do swojego miejsca zamieszkania.
12. Jeśli pracownik musi spotkać się z małoletnim poza godzinami pracy dla fundacji, wymagane jest poinformowanie o tym fakcie zarządu, a opiekun musi wyrazić na taki kontakt zgodę.
13. W przypadku, gdy członka personelu łączą z małoletnim lub jego opiekunem relacje rodzinne lub towarzyskie, zobowiązany on jest do zachowania pełnej poufności, w szczególności do utrzymania w tajemnicy spraw dotyczących innych dzieci, opiekunów i członków personelu.
§ 3
ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MAŁOLETNI – MAŁOLETNI,
W TYM ZACHOWANIA NIEDOZWOLONE
1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi i między pełnoletnimi podopiecznymi fundacji i niepełnoletnimi jest działanie z szacunkiem, uwzględniające godność i potrzeby małoletnich.
2. Niedozwolone jest w szczególności:
1) stosowanie przemocy wobec jakiegokolwiek dziecka, w jakiejkolwiek formie zwłaszcza: a) przemocy fizycznej;
b) używanie wulgarnego, obraźliwego języka;
c) upokarzanie, obrażanie, znieważanie innych uczniów;
d) stosowanie zastraszania i gróźb;
2) zachowanie w sposób niestosowny, tj. używanie wulgarnych słów, gestów, żartów, kierowanie obraźliwych uwag, w tym o zabarwieniu seksualnym;
3) utrwalanie wizerunku innych małoletnich poprzez nagrywanie i fotografowanie bez uzyskania zgody opiekuna i dziecka.
§ 4
ZASADY I PROCEDURY PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI PODEJRZENIA KRZYWDZENIA
LUB POSIADANIA INFORAMCJI O KRZYWDZENIU MAŁOLETNIEGO,
ZASADY USTALANIA PLANU WSPARCIA MAŁOLETNIEGO PO UJAWNIENIU KRZYWDZENIA
1. W przypadku podejrzenia lub posiadania informacji dotyczących krzywdzenia małoletniego, członek personelu niezwłocznie informuje na piśmie zarząd fundacji.
2. Zarząd niezwłocznie przekazuje w obecności psychologa/pedagoga opiekunowi/opiekunom małoletniego informacje o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego, chyba że podejrzenie to dotyczy opiekuna dziecka. Z rozmowy sporządza się notatkę.
3. Zarząd może zlecić psychologowi/pedagogowi zatrudnionemu w fundacji udzielenie wsparcia małoletniemu.
4. Zarząd powołuje zespół interwencyjny. W skład zespołu wchodzi opiekun dziecka, chyba że zachodzi podejrzenie, że to opiekun jest osobą krzywdzącą dziecko. Zespół interwencyjny opracowuje plan działania wobec dziecka mający na celu objęcie małoletniego wsparciem. W planie działania uwzględnia się jakie konkretnie działania i w jakim czasie fundacja podejmie w celu zapewnienia małoletniemu bezpieczeństwa i odizolowania go od krzywdzącego.
5. W skład zespołu interwencyjnego wchodzą m.in. pracownicy fundacji i przedstawiciel zarządu.
6. Pracownik, wobec którego zachodzi podejrzenie krzywdzenia małoletniego nie może być członkiem zespołu interwencyjnego.
§ 5
PROCEDURY I OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA SKŁADANIE ZAWIADOMIEŃ
O PODEJRZENIU POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA NA SZKODĘ MAŁOLETNIEGO,
ZAWIADOMIENIE SĄDU OPIEKUŃCZEGO, WSZCZĘCIE PROCEDURY NIEBIESKIEJ KARTY
1. W przypadku wystąpienia podejrzenia co do krzywdzenia dziecka zarząd zawiadamia Policję o podejrzeniu popełniania przestępstwa na szkodę małoletniego.
2. W przypadku wystąpienia podejrzenia co do krzywdzenia dziecka przez opiekuna dziecka lub inną osobą spoza personelu fundacji zarząd składa wniosek do właściwego Sądu Rodzinnego o wgląd w sytuację rodziny.
3. W przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej pracownik fundacji, znający sytuację domową małoletniego zobowiązany jest do wypełnienia formularza "Niebieskiej Karty-A" oraz niezwłocznego poinformowania o tym fakcie zarządu. Telefon 22-688-7000 na “Niebieską Linię” – poradnię telefoniczną dla osób pokrzywdzonych przemocą i innymi przestępstwami
§ 6
ZASADY PRZEGLĄDU I AKTUALIZACJI STANDARDÓW OCHORNY MAŁOLETNICH
1. Procedura aktualizowania Standardu odbywa się nie rzadziej niż raz na 3 lata.
2. Zarząd wyznacza zespół odpowiedzialny za Standardy Ochrony Małoletnich, którego zadaniem jest monitorowanie realizacji Standardów oraz występowanie do zarządu o dokonanie zmian w Standardach, w tym wynikających ze zmiany przepisów.
§ 7
ZASADY UDOSTĘPNIANIA OPIEKUNOM I DZIECIOM
STANDARDÓW DO ZAPOZNANIA SIĘ Z NIMI I ICH STOSOWANIA
1. Dokument „Polityka Ochrony Małoletnich” jest dokumentem ogólnodostępnym dla personelu, dzieci oraz ich opiekunów.
2. Dokument opublikowany jest na stronie internetowej fundacji oraz na tablicy informacyjnej znajdującej się w siedzibie fundacji.
3. Dokument omawiany jest na pierwszym zebraniu z opiekunami/rodzicami w danym roku szkolnym w przypadku prowadzonych przez fundację placówek oświatowych oraz na zebraniach projektowych z opiekunami/rodzicami dzieci.
4. Personel przedkłada opiekunowi do podpisania oświadczenie, że zapoznał się ze Standardami.
5. Pracownicy mają obowiązek zapoznania dzieci ze Standardami oraz omówienia ich w taki sposób, aby małoletni mogli go zrozumieć niezależnie od wieku i sprawności intelektualnej.
§ 8
WYMOGI, DOTYCZĄCE BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY MAŁOLETNIMI
I ZASADY KORZYSTANIA Z URZĄDZEŃ ELEKTRONICZNYCH Z DOSTĘPEM DO SIECI INTERNET
1. Fundacja zapewnia dzieciom dostęp do Internetu oraz podejmuje działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju.
2. Sieć fundacji jest monitorowana.
3. Za zabezpieczenie odpowiada osoba wyznaczona przez Zarząd. Do zadań tej osoby należy między innymi:
1) zabezpieczenie sieci fundacji przed niebezpiecznymi teściami;
2) instalacja oraz aktualizacja oprogramowania.
4. W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem pracownika, ma on obowiązek informowania małoletnich o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu. Pracownik czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez dzieci podczas zajęć.
§ 9
SPOSÓB DOKUMENTOWANIA
I ZASADY PRZECHOWYWANIA UJAWNIONYCH LUB ZGŁOSZONYCH INCYDENTÓW
LUB ZDARZEŃ ZAGRAŻAJĄCYCH DOBRU MAŁOLETNIEGO
1. Wszelkie dokumenty (np. notatki służbowe, notatki z rozmów, kopie dokumentacji, plany wsparcia) dotyczące zgłoszonych incydentów sporządza się w siedzibie fundacji w formie papierowej. Dostęp do tych dokumentów mają tylko osoby upoważnione przez Zarząd.
2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 przechowuje się w sposób uniemożliwiający dostęp do nich przez osoby nieupoważnione.
3. Oświadczenia personelu o zapoznaniu się z treścią Polityki Ochrony Małoletnich włącza się do akt osobowych.
Załącznik nr 1 do Polityki Ochrony Małoletnich
…………………………………………
(miejscowość, data)
OŚWIADCZENIE
O ZAPOZNANIU SIĘ ZE STANDARDAMI OCHRONY MAŁOLETNICH
Ja …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
(imię, nazwisko, PESEL)
oświadczam, że zapoznałem(-am) się ze Standardami Ochrony Małoletnich obowiązującymi w Fundacji Wspierania Rozwoju JA TEŻ® i przyjmuję ją do realizacji.
……………………………………
(podpis oświadczającego)